Subscribe via RSS Feed
Εκτυπώστε το Εκτυπώστε το

Η ατελέσφορη διαχείριση της Ελληνικής κρίσης



Λόγω παράβλεψης αργήσαμε πολύ να ανεβάσουμε στο σάιτ την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ομιλία του Γιώργου Σταθάκη (καθηγητή πολιτικής οικονομίας και βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ). Παρακολουθήστε την ομιλία (και τις απαντήσεις στις ερωτήσεις), ακόμα και αν διαφωνείτε, πιστέψτε μας, θα μάθετε πολλά. Μεγάλης σημασίας είναι η περιγραφή του της αλλαγής της ελληνικής οικονομίας από τη δεκαετία του 1990. Την εκδήλωση διοργάνωσε η Επιτροπή για την υπεράσπιση της κοινωνίας και της δημοκρατίας.

Απαντήσεις σε ερωτήσεις

Share

Tags:

Category: Συνεντεύξεις



Σχόλια (9)

Trackback URL | Comments RSS Feed

  1. Ο/Η δεν έχει σημασία λέει:

    Αγγελε, μήπως έχεις και σκοπεύεις να ανεβάσεις την ομιλία του Ταρικ Αλί στις «αναιρεσεις»?

  2. Ο/Η Άγγελος λέει:

    Δυστυχώς, την ίδια ώρα είχα επαγγελματική βιντεοσκόπηση σε άλλη εκδήλωση. Και δυστυχώς ο Ταρικ Αλί αναχώρησε από Ελλάδα σήμερα το πρωί….

  3. Ο/Η Δημήτρης λέει:

    Έχεις μήπως τραβήξει την εκδήλωση με τον καθηγητή – λακανικό Σταυρακάκη χθες για τις ψυψικές συνέπειες της κρίσης;

  4. Ο/Η Άγγελος λέει:

    Ναι, και θα την ανεβάσω σε λίγες μέρες. Υπομονή…

  5. Ο/Η Δημήτρης λέει:

    Kαλή παρουσίαση αλλά και με σοβαρά προβλήματα. Για παράδειγμα δεν απάντησε επί της ουσίας στο ερώτημα περί εσωτερικού και εξωτερικού χρέους. Η Ιαπωνία και η Ιταλία δεν είναι ίδιες περιπτώσεις, η πρώτη εκτός από εσωτερικό χρέος έχει και δικό της εθνικό νόμισμα και κεντρική τάπεζα που μπορεί να αγοράζει το χρέος και να ρυθμίζει τα επιτόκια. Η Ιταλία δεν έχει δικό της νόμισμα ούτε κεντρική τράπεζα, άρα σε μεγάλο βαθμό δεν μπορεί να ρθυμίζει ούτε την εσωτερική αγορά ομολόγων, αφού τα επιτόκια τα ρυθμίζει η ΕΚΤ, ενώ δεν μπορεί να βάλει και κανένα φραγμό στην έξοδο καεφαλαίων και συναλλάγματος. Το μόνο που θα μπορούσε να κάνει είναι να εκδόσει ένα λαϊκό ομόλογο κάτι που θα μπορούσε να λειτουργήσει, στο βαθμό που έχει σχετικά υψηλή εγχώρια αποταμίευση και άρα να αποκλιμακώσει για λίγο τις πιέσεις των αγορών στα κρατικά ομόλαγα. Ο λόγος που ο δανεισμός της Ελλάδας από τη δεκαετία του 90 και μετά άρχισε να γίνεται εξωτερικός είναι επειδή η εθνική αποταμίευση άρχισε να πέφτει ραγδαία με αποτέλεσμα στις αρχές του 2000 η καθαρη εθνική αποταμίευση να γινει αρνητική. Πολύ απλά το ελληνικό κράτος δεν μπορούσε να χρηματοδοτήσει εσωτερικά το χρέος και το έλλειμμά του. Ο λόγος αυτής της εξέλιξης είναι φυσικά το πολύ υψηλό έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (κυρίως το εμπορικό έλλειμμα) λόγω της πτώσης της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας τα τελευταία 15 χρόνια, τόσο εντός της ΟΝΕ όσο και εκτός, λόγω του πολύ σκληρού ευρώ. Σε αυτό το σημείο η λάθος εκτίμηση του έρχεται να συμπληρωθεί με την ιδεολογικοποιημένη ανάλυση του για το χαρακτήρα της ΕΕ. Αποδείχθηκε πως οι οικονομίες της ΟΝΕ δέν είχαν συγκλίνει τόσο ώστε να υποδεχθουν ομαλά το κοινό νόμισμα, αντίθετα το ευρώ επέτεινε την απόκλιση και τις ανισότητες ανάμεσα σε αυτές τις οικονομίες, με συσσώρευση πλεονασμάτων σε κάποιες χώρες του κέντρου και ελλειμμάτων στις χώρες της περιφέρειας. Ελλείμματα που χρηματοδοτούνταν με δανεισμό από τις αγορές και την ανακύκλωση των πλεονασμάτων του Βορρά, μέσα από τον τραπεζικό τομέα, τα χρόνια της παγκόσμις πιστωτικής επέκτασης. Αυτή όμως η πιστωτική επέκταση σε συνδυασμό με την απώλεια ανταγωνιστικότητας των χωρών του Νότου, οδήγησε αυτές τις χώρες σε υπερθέρμανση που δημιούργσηε μία μεγάλη αυξηση των εισαγωγών για προϊόντα των χωρών του Βορρά και συνάμα αύξηση των εμπορικών ελλειμμάτων των πρώτων και άρα των αναγκών τους για δανεισμό. όμως αυτή η πιστωτική επέκταση τελίωσε απότομα το 2008 και όταν προέκυψε το πρόβλημα του ποιός θα χρηματοδοτήσει τα ελλείμματα της περιφέρειας που οι αγορές πλέον δεν ήθελαν και δεν μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν, η περιβόητη αλληλεγγύη των Ευρωπαίων κατέρρευσε και αναδείχθηκε ο εθνικισμός και οι ανταγωνισμοί μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών. Η Γερμανία, η Ολλανδία, η Αυστρία κλπ δεν θέλουν να ανακυκλώνουν τα πλεονάσματα τους στις χώρες του Νότου και δεν επιτρέπουν στην ΕΚΤ να δανείζει απευθείας τα κράτη γιατί κάτι τέτοιο θα υπονόμευε της σταθερότητα και την ισχύ του ευρώ, στο βαθμό που η ΟΝΕ δεν είναι ομόσπονδο κράτος για να μπορεί να ελέγχει διοιηκητικά τους προϋπολογισμούς των χωρών μελών και να περιοριζέι τις ανάγκες δανεισμού τους. Υπάρχουν λοιπόν οι πολιτικές, πολιτισμικές και οι ιδελογικές προϋποθέσεις ομοσπονδιοποίησης της ΟΝΕ, βήμα απαράιτητο για την μεσομακροπρόθεσμη επιβίωση του ευρώ; Ερώτημα που δεν τέθηκε στον ευρωπαϊστη καθηγητή.

    Αυτά που είπε για τον Λαπαβίτσα είναι σε μεγάλο βαθμό σωστά. όμως σε σχέση με αυτά που γράφω και πιο πάνω, δεν απάντησε στο κατά πόσο μπορεί να επιβιώσει για πολύ η ελληνική οικονομία, με αυτά τα χαρακτηριστικά που περιγράφει, σε μία ΟΝΕ που δεν ομοσπονδιοποιείται, δεν έχει μηχανισμούς ανακύκλωσης πλεονασμάτων και κανονική κεντρική τράπεζα. Ενώ ούτε οι πολίτες της ούτε οι αστικές τάξεις της φαινέται να επιθυμούν ένα ενιαίο κράτος.

  6. Ο/Η Άγγελος λέει:

    Φίλτατε Δημήτρη
    Εξαιρετική η ανάλυσή σου, και με βρίσκει απολύτως σύμφωνο.
    Για την ιστορία, η ερώτηση για το χρέος έγινε από εμένα. Νομίζω ακόμα ότι στην αλλαγή της σύνθεσης του χρέους έπαιξε ρόλο και η πολιτική της σκληρής δραχμής πριν την επιβολή του ευρώ.
    Όπως πάντα, περιμένω να μου στείλεις κάποιο άρθρο σου, που να αναπτύσσεις τη σκέψη σου πιο εκτεταμένα.
    Φιλικά
    Άγγελος

  7. Ο/Η Δημήτρης λέει:

    Φίλε Άγγελε

    Η σκληρή δραχμή έπαιξε ρόλο στο βαθμό που επιδείνωσε το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας και αύξησε το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Ωστόσο ήταν μία συνειδητή πολιτική της αστικής τάξης ώστε να εκκαθαρίσει την ελληνική οικονομία από τα λιγότερο ανταγωνιστικά κεφάλαια, να αυξήσει την ανεργία εξασφαλίζοντας την πειθάρχηση της εργασίας και άρα την ανάκαμψη των κερδών. Το μέσο για να το πετύχει αυτό ήταν η μεγαλύτερη έκθεση στον διεθνή ανταγωνισμό και η τισάθευση του πληθωρισμού που συγκυριακά έκανε ελκτική την ελληνική οικονομία σε ξένα κεφάλαια που δάνειζαν το κράτος. Όμως το 1998 ο Σημίτης έκανε υποτίμηση διότι η σκληρή δραχμή είχε αρχίσει να δημιουργεί περισσότερα προβλήματα από αυτά που έλυνε, ενώ η αρχική ισοτιμία εισαγωγής της δραχμής στο ευρώ ήταν οι 370 δραμές ανα ευρώ και όχι οι 340 που τελικά κλείδωσε (οι λόγοι δεν είναι της παρούσης). Σε κάθε περίπτωση η διατήρηση εθνικού νομίσματος δινει τα περιθώρια χαλάρωσης ή συσφιξης της νομισματικής πολιτικής, κάτι που δεν υφίσταται με το ευρώ.

    Το πρόβλημα με τις αναλύσεις Λαπαβίτσα και ΑΝΤΑΡΣΥΑ που εστιάζουν στην έξοδο από το ευρώ είναι πως δεν έχουν κάνει κάποια σοβαρή μελέτη της δομής της ελληνικής οικονομίας, των εξαρτήσεων της από τη διεθνή και ευρωπαϊκή αγορά για πρώτες ύλες και αγορές για τα προϊόντα της αλλά και για χρηματοδότηση. Το σχήμα τους βασίζεται σε μία φανταστική ελληνική οικονομία που δεν υφίσταται πλέον και σε ένα ουτοπικό διεθνές περιβάλλον όπου μπορεί να λειτουργήσει μία κλειστη οικονομία με υψηλό κρατικό παρεμβατισμό. Το γνωστό κεϋνσιανό μοντέλο του 50 και του 60. Το γιατί όλες οι χώρες που ακολουθούσαν σε διαφορετικές εκδοχές, αυτό το μοντέλο, άρχισαν να εισάγουν συστηματικά νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις και να ανοίγουν τις οικονομίες τους στην παγκόσμια αγορά κεφαλαίου και προϊόντων (χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας, Αραβικές ΄χωρες, Βιετνάμ, Κούβα κλπ) δεν μπορούν να το απαντήσουν. Το παράδειγμα που φέρνουν είναι αυτό της Αργεντινής. όμως οι ομοιότητες της Αργεντινής με την Ελλαδα είναι περισσότερο επιφανειακες παρά ουσιαστικές. Τόσο στη δομή των οικονομιών τους, όσο και στη διεθνή συγκυρία που βρεθήκαν (η μία πτώχευσε όταν η παγόσμια οικονομία έμπαινε σε παρατεταμένη ανάπτυξη, η άλλη πτωχεύει σε συνθήκες παγκόσμιας κρίσης). Αλλά και στο επίπεδο των διεθνών συμμαχιών των αστικών τους τάξεων. Η ελληνική αστική τάξη είναι μέλος τους δεύτερου ισχυρότερου ιμπεριαλιστικού πόλου στον κόσμο. Τα στηρίγματα που έχει είναι μακράν ισχυρότερα από αυτά της Αργεντινής όταν κατέρρευσε.

    Τέλος πάντων, η εποχή των αναλύσεων τελείωσε. Η εποχή των ταραχών αρχίζει. Πόσο μάλλον τώρα που οι κομμουνιστές είναι στην πόρτα της εξουσίας έτοιμοι να μας πάρουν τα σπίτια και να μας βιάσουν τις γυναίκες…

  8. Ο/Η Άγγελος λέει:

    Πολύ σωστά Δημήτρη!

Αφήστε μήνυμα